Automorfismo interno

De testwiki
Revisión feita o 28 de febreiro de 2025 ás 19:06 por imported>Andresv.63 (parte final)
(dif) ← Revisión máis antiga | Revisión actual (dif) | Revisión máis nova → (dif)
Saltar á navegación Saltar á procura

En álxebra abstracta, un automorfismo interno é un automorfismo dun grupo, anel ou álxebra dado pola acción de conxugación dun elemento fixo, chamado elemento conxugado. Pódense realizar mediante operacións desde o propio grupo, de aí o adxectivo "interno". Estes automorfismos internos forman un subgrupo do grupo de automorfismos, e o cociente do grupo de automorfismos por este subgrupo defínese como o grupo de automorfismos externos.

Definición

Se Modelo:Mvar é un gruop e Modelo:Mvar é un elemento de Modelo:Mvar (alternativamente, se Modelo:Mvar é un anel, e Modelo:Mvar é unha unidade), entón a función

φg:GGφg(x):=g1xg

chámase conxugación por Modelo:Mvar (pola derita) (ver tamén clase de conxugación). Esta función é un endomorfismo de Modelo:Mvar: para todos x1,x2G,

φg(x1x2)=g1x1x2g=g1x1(gg1)x2g=(g1x1g)(g1x2g)=φg(x1)φg(x2),

onde a segunda igualdade vén dada pola inserción da identidade entre x1 e x2. Alén diso, ten unha inversa pola esquerda e pola dereita, a saber φg1. Así, φg é tanto un monomorfismo como un epimorfismo, polo que é un isomorfismo de Modelo:Mvar consigo mesmo, é dicir, un automorfismo. Un automorfismo interno é calquera automorfismo que xorde da conxugación.[1]

Relación xeral entre varios homomorfismos.

Cando se fala da conxugación pola dereita, a expresión g1xg adoita denotarse exponencialmente por xg. Esta notación úsase porque a composición das conxugacións satisfai a identidade: (xg1)g2=xg1g2 para tódolos g1,g2G. Isto mostra que a conxugación pola dereita dá unha acción pola dereita de Modelo:Mvar sobre si mesmo.

Un exemplo común é o seguinte:[2][3]

Relación de morfismos e elementos

Descríbese un homomorfismo Φ para o que a imaxe, Im(Φ), é un subgrupo normal de automorfismos internos dun grupo G; alternativamente, descríbese un homomorfismo natural do que o núcleo de Φ é o centro de G (todos os gG para os que conxugando por eles devolve o automorfismo trivial), noutras palabras, Ker(Φ)=Z(G). Sempre hai un homomorfismo natural Φ:GAut(G), que asocia a cada gG un automorfismo (interno) φg en Aut(G). Poñamos de xeito idéntico, Φ:gφg.

Sexa φg(x):=gxg1 como se definiu anteriormente. Isto require demostrar que

(1) φg é un homomorfismo,

(2) φg tamén é unha bixección,

(3) Φ é un homomorfismo.

  1. φg(xx)=gxxg1=gx(g1g)xg1=(gxg1)(gxg1)=φg(x)φg(x)
  2. A condición de bixectividade pódese verificar simplemente presentando unha inversa coa que podemos volver a x dende gxg1. Neste caso é a conxugación por g1 denotado como φg1.
  3. Φ(gg)(x)=(gg)x(gg)1 e Φ(g)Φ(g)(x)=Φ(g)(ghg'1)=gghg'1g1=(gg)h(gg)1

Grupos de automorfismos internos e externos

A composición de dous automorfismos internos é de novo un automorfismo interno, e con esta operación, a colección de todos os automorfismos internos de Modelo:Mvar é un grupo, o grupo de automorfismos interno de Modelo:Mvar denotado Modelo:Math.

Modelo:Math é un subgrupo normal do grupo de automorfismos completo Modelo:Math de Modelo:Mvar. O grupo de automorfismos externo, é o grupo cociente

Out(G)=Aut(G)/Inn(G).

O grupo de automorfismos externos mide, en certo sentido, cantos automorfismos de Modelo:Mvar non son internos. Todo automorfismo non interno produce un elemento non trivial de Modelo:Math, pero diferentes automorfismos non internos poden producir o mesmo elemento de Modelo:Math .

Dicir que a conxugación de Modelo:Mvar por Modelo:Mvar deixa Modelo:Mvar sen cambios equivale a dicir que Modelo:Mvar e Modelo:Mvar conmutan:

a1xa=xxa=ax.

Polo tanto, a existencia e o número de automorfismos internos que non son o mapa de identidade é unha especie de medida do fallo da lei conmutativa no grupo (ou anel).

Ao asociar o elemento Modelo:Math co automorfismo interno Modelo:Math en Modelo:Math como anteriormente, obtense un isomorfismo entre o grupo cociente Modelo:Math (onde Modelo:Math é o centro de Modelo:Mvar) e o grupo de automorfismos internos:

G/Z(G)Inn(G).

Esta é unha consecuencia do primeiro teorema de isomorfismo, porque Modelo:Math é precisamente o conxunto daqueles elementos de Modelo:Mvar que dan a correspondencia de identidade como automorfismo interno correspondente (a conxugación non muda nada).

Notas

Modelo:Reflist

Véxase tamén

Bibliografía

Outros artigos

Ligazóns externas


Modelo:Control de autoridades