Testwiki:Etiquetas TeX

De testwiki
Saltar á navegación Saltar á procura

Modelo:Axuda de edición Desde xaneiro de 2003, MediaWiki soporta TeX markup para escribir fórmulas matemáticas. A partir do código TeX xéranse imaxes PNG ou texto HTML, dependendo das preferencias do usuario e da complexidade da fórmula. No futuro, cando os navegadores sexan máis intelixentes, será posible xerar HTML mellorado ou mesmo MathML en moitos casos. A xeración da notación matemática a partir do código TeX realízase coa ferramenta libre Texvc.

As expresións matemáticas escritas en TeX deben encerrarse entre etiquetas <math> e </math>. Para iso podes seleccionar o código TeX e pulsar o botón que aparece na barra de botóns que está enriba da caixa de edición (é posible que non apareza no teu navegador).

As imaxes PNG son xeradas en negro sobre fondo branco non transparente. Estas cores, así coma os tamaños e tipos de fonte, son independentes da configuración do navegador e do CSS aplicado. Os tamaños e tipos de fonte diferirán a miúdo dos empregados polo navegador para amosar o HTML. O selector CSS das imaxes é img.tex.

No caso dunha páxina con outra cor de fondo, o branco das fórmulas resáltaas eficazmente, o que pode ser unha vantaxe ou unha desvantaxe.

Pode que se desexe evitar usar código TeX como parte dunha liña de texto normal, pois as fórmulas non se aliñan axeitadamente e o tamaño e tipo de fonte, como xa se dixo, normalmente non coincide.

O atributo alt das imaxes TeX (o texto que se ammosa na caixa de axuda flotante ó deixar o cursor sobre ela) é o texto wiki a partir do que se xerou, excluíndo as etiquetas <math> e </math>.

Xeral

Os ocos e saltos de liña acéptanse, e non se amosan, sendo útiles para deixar o código TeX máis ordenado (por exemplo, un salto de liña despois de cada termo ou de cada fila dunha matriz). Excepto os nomes de funcións e os operadores, como é habitual nas matemáticas para as variables, as letras se amosan en cursiva e os díxitos non. Para evitar que un texto se amose en cursivas como as variables, débese empregar \mbox: <math>\mbox{abc}</math> da abc en lugar de abc.

Funcións, símbolos e caracteres especiais

Para xerar caracteres especiais sen usar a etiqueta <math>, véxase Caracteres especiais Wiki.

Comparación:

  • &alpha; dá α, <math>\alpha</math> da α (advírtase o uso de «&» e «;» fronte a «\» xunto á palabra reservada, neste caso «alpha»)
  • &radic;2 dá √2, <math>\sqrt{2} \,\!</math>2 (igual ca o caso anterior, pero con palabras reservadas diferentes: «radic» fronte a «sqrt» e mais as chaves TeX)
  • &radic;(1-''e''&sup2;) da √(1-e²), <math>\sqrt{1-e^2}</math> da 1e2 (advírtase o uso de paréntese fronte ás chaves, «''e''» fronte a «e» e «&sup2;» fronte a «^2»)
Característica Sintaxe Tras procesar
Acentos e marcas diacríticas \acute{a} \quad \grave{a} \quad \breve{a} \quad \check{a} \quad \tilde{a} a´a`a˘aˇa~
Funcións estándar (ben) \sin x + \ln y + \operatorname{sgn} z sinx+lny+sgnz
\sin a + \cos b + \tan c + \cot d + \sec e + \csc f sina+cosb+tanc+cotd+sece+cscf
\sinh g + \cosh h + \tanh i + \coth j sinhg+coshh+tanhi+cothj
\arcsin k + \arccos l + \arctan m arcsink+arccosl+arctanm
\lim n + \limsup o + \liminf p limn+lim supo+lim infp
\min q + \max r + \inf s + \sup t minq+maxr+infs+supt
\exp u + \lg v + \log w expu+lgv+logw
\ker x + \deg x + \gcd x + \Pr x kerx+degx+gcdx+Prx
\det x + \hom x + \arg x + \dim x detx+homx+argx+dimx
Funcións estándar (mal) sin x + ln y + sgn z sinx+lny+sgnz
Aritmética modular s_k \equiv 0 \pmod{m} \quad a \bmod b sk0(modm)amodb
Derivadas \nabla \; \partial x \; dx \; \dot x \; \ddot y xdxx˙y¨
Conxuntos \forall \; \exists \; \empty \; \emptyset \; \varnothing \; \in \; \ni \; \not\in \; \notin ∉
\subset \; \subseteq \; \supset \; \supseteq \; \cap \; \bigcap \; \cup \; \bigcup \; \biguplus
\sqsubset \; \sqsubseteq \; \sqsupset \; \sqsupseteq \; \sqcap \; \sqcup \; \bigsqcup
Lóxica p \land \wedge \; \bigwedge \; \bar{q} \to p\lor \vee \; \bigvee \; \lnot \; \neg q \; \setminus \; \smallsetminus pq¯p¬¬q
Raíces \sqrt{2}\approx 1.4 21.4
\sqrt[n]{x} xn
Relacións \sim \; \approx \; \simeq \; \cong \; \le \; \ge \; \equiv \; \not\equiv \; \ne \; \propto \; \pm \; \mp ≢±
Xeometría \Diamond \Box \triangle \angle \perp \mid \; \nmid \| \; 45^\circ 45
Frechas \leftarrow \; \gets \; \rightarrow \; \to \; \leftrightarrow \quad \longleftarrow \; \longrightarrow \quad \mapsto \; \longmapsto \; \hookrightarrow \; \hookleftarrow
\nearrow \; \searrow \; \swarrow \; \nwarrow \quad \uparrow \; \downarrow \; \updownarrow
\rightharpoonup \; \rightharpoondown \; \leftharpoonup \; \leftharpoondown \; \upharpoonleft \; \upharpoonright \; \downharpoonleft \; \downharpoonright
\Leftarrow \; \Rightarrow \; \Leftrightarrow \; \Longleftarrow \; \Longrightarrow \; \Longleftrightarrow \; \iff \quad \Uparrow \; \Downarrow \; \Updownarrow
Símbolos especiais \eth \; \S \; \P \; \% \; \dagger \; \ddagger \; \star \; * \; \ldots ð§%*
\smile \; \frown \; \wr \; \oplus \; \bigoplus \; \otimes \; \bigotimes
\times \; \cdot \; \circ \; \bullet \; \bigodot \; \triangleleft \; \triangleright \; \infty \; \bot \; \top \; \vdash \; \vDash \; \Vdash \; \models \; \lVert \; \rVert ×
\imath \; \hbar \; \ell \; \mho \; \Finv \; \Re \; \Im \; \wp \; \complement \quad \diamondsuit \; \heartsuit \; \clubsuit \; \spadesuit \; \Game \quad \flat \; \natural \; \sharp ı
\mathcal con minúscula produce algúns extras \mathcal {45abcdenpqstuvwx} 45𝒶𝒷𝒸𝒹𝓃𝓅𝓆𝓈𝓉𝓊𝓋𝓌𝓍

Subíndices, superíndices e integrais

Característica Sintaxe Tras procesar
Superíndice a^2 a2 a2
Subíndice a_2 a2 a2
Agrupación a^{2+2} a2+2 a2+2
a_{i,j} ai,j ai,j
Combinando sub e súper x_2^3 x23
Precedendo de sub e súper {}_1^2\!X_3^4 12X34
Derivadas (ben) x', y'' x,y x,y
Derivadas (mal en HTML) x^\prime, y^{\prime\prime} x,y x,y
Derivadas (mal en PNG) x\prime, y\prime\prime x,y x,y
Puntos de derivada \dot{x} \; \ddot{x} x˙x¨
Subliñado, sobreliñado, vectores \hat a \; \bar b \; \vec c \; \overrightarrow{a b} \; \overleftarrow{c d} \; \widehat{d e f} \; \overline{g h i} \; \underline{j k l} a^b¯cabcddef^ghijkl_
Chaves superiores \begin{matrix} 5050 \\ \overbrace{ 1+2+\cdots+100 } \end{matrix} 50501+2++100
Chaves inferiores \begin{matrix} \underbrace{ a+b+\cdots+z } \\ 26 \end{matrix} a+b++z26
Sumatorios \sum_{k=1}^N k^2 k=1Nk2
Productorios \prod_{i=1}^N x_i i=1Nxi
Coproductos \coprod_{i=1}^N x_i i=1Nxi
Límites \lim_{n \to \infty}x_n limnxn
Integrais \int_{-N}^{N} e^x\, dx NNexdx
Integrais dobres \iint_{D}^{W} \, dx\,dy DWdxdy
Integrais triplas \iiint_{E}^{V} \, dx\,dy\,dz EVdxdydz
Integrais cuádruplas \iiiint_{F}^{U} \, dx\,dy\,dz\,dt FUdxdydzdt
Integrais pechadas \oint_{C} x^3\, dx + 4y^2\, dy Cx3dx+4y2dy
Interseccións \bigcap_1^{n} p 1np
Unións \bigcup_1^{k} p 1kp

Fraccións, matrices e multiliñas

Característica Sintaxe Tras procesar
Fraccións \frac{2}{4} o {2 \over 4} 24
Coeficientes binomiais {n \choose k} (nk)
Fraccións pequenas \begin{matrix} \frac{2}{4} \end{matrix} 24
Matrices \begin{matrix} x & y \\ z & v \end{matrix} xyzv
\begin{vmatrix} x & y \\ z & v \end{vmatrix} |xyzv|
\begin{Vmatrix} x & y \\ z & v \end{Vmatrix} xyzv
\begin{bmatrix} 0 & \cdots & 0 \\ \vdots & \ddots & \vdots \\ 0 & \cdots & 0\end{bmatrix} [0000]
\begin{Bmatrix} x & y \\ z & v \end{Bmatrix} {xyzv}
\begin{pmatrix} x & y \\ z & v \end{pmatrix} (xyzv)
Definicións por tramos f(n) = \begin{cases} n/2, & \mbox{se }n\mbox{ par} \\ 3n+1, & \mbox{se }n\mbox{ impar} \end{cases} f(n)={n/2,se n par3n+1,se n impar
Ecuacións multiliña \begin{matrix}f(n+1) & = & (n+1)^2 \\ \ & = & n^2 + 2n + 1 \end{matrix} f(n+1)=(n+1)2 =n2+2n+1
Método alternativo empregando táboas
{|
|-
|<math>f(n+1)</math>
|<math>=(n+1)^2</math>
|-
|
|<math>=n^2 + 2n + 1</math>
|}
f(n+1) =(n+1)2
=n2+2n+1
Sistemas de ecuacións mal \left . \begin{matrix} 4 \cdot \frac{2x^3+7}{5x^2+2y+5}=2 \\ \frac{2x^y+8xy}{5x^2+2yz^2+17z}=43\end{matrix} \right \} 42x3+75x2+2y+5=22xy+8xy5x2+2yz2+17z=43}
Sistemas de ecuacións ben (usando \cfrac) \left . \begin{matrix} 4 \cdot \cfrac{2x^3+7}{5x^2+2y+5}=2 \\ \cfrac{2x^y+8xy}{5x^2+2yz^2+17z}=43\end{matrix} \right \} 42x3+75x2+2y+5=22xy+8xy5x2+2yz2+17z=43}

Fontes

Característica Sintaxe Tras procesar
Alfabeto grego (advírtase a ausencia de ómicron, e tamén que algunhas maiúsculas gregas se representan iguais ás súas equivalentes latinas) \Alpha\ \Beta\ \Gamma\ \Delta\ \Epsilon\ \Zeta\ \Eta\ \Theta\ \Iota\ \Kappa\ \Lambda\ \Mu\ \Nu\ \Xi\ \Pi\ \Rho\ \Sigma\ \Tau\ \Phi\ \Chi\ \Psi\ \Omega A B Γ Δ E Z H Θ I K Λ M N Ξ Π P Σ T Φ X Ψ Ω
\alpha\ \beta\ \gamma\ \delta\ \epsilon\ \zeta\ \eta\ \theta\ \iota\ \kappa\ \lambda\ \mu\ \nu\ \xi\ \pi\ \rho\ \sigma\ \tau\ \phi\ \chi\ \psi\ \omega α β γ δ ϵ ζ η θ ι κ λ μ ν ξ π ρ σ τ ϕ χ ψ ω
\varepsilon\ \digamma\ \vartheta\ \varkappa\ \varpi\ \varrho\ \varsigma\ \varphi ε ϝ ϑ ϰ ϖ ϱ ς φ
«Blackboard bold» x\in\mathbb{R}\sub\mathbb{C} x
Letra grosa (vectores) \mathbf{x}\cdot\mathbf{y} = 0 𝐱𝐲=0
Letra grosa (grego) \boldsymbol{\alpha} + \boldsymbol{\beta} + \boldsymbol{\gamma} α+β+γ
Cursivas (itálica) \mathit{ABCDE abcde 1234} 𝐴𝐵𝐶𝐷𝐸𝑎𝑏𝑐𝑑𝑒1234
Fonte romana \mathrm{ABCDE abcde 1234} ABCDEabcde1234
Fonte Fraktur \mathfrak{ABCDE abcde 1234} 𝔄𝔅𝔇𝔈𝔞𝔟𝔠𝔡𝔢1234
Caligrafía \mathcal{ABCDE abcde 1234} 𝒜𝒞𝒟𝒶𝒷𝒸𝒹1234
Alfabeto hebreo \aleph \beth \gimel \daleth    
Caracteres non cursivos \mbox{abc} abc abc
Mesturar cursivas (mal) \mbox{se } n \mbox{ par} se n par se n par
Mesturar cursivas (ben) \mbox{se } n \mbox{ par} se n par se n par

Poñendo expresións grandes entre paréntese, corchetes, etcétera

Característica Sintaxe Tras procesar
Mal ( \frac{1}{2} ) (12)
Ben \left ( \frac{1}{2} \right ) (12)

Poden usarse varios delimitadores con \left e \right:

Característica Sintaxe Tras procesar
Paréntese \left ( \frac{a}{b} \right ) (ab)
Corchetes \left [ \frac{a}{b} \right ] \quad \left \lbrack \frac{a}{b} \right \rbrack [ab][ab]
Chaves \left \{ \frac{a}{b} \right \} \quad \left \lbrace \frac{a}{b} \right \rbrace {ab}{ab}
Ángulos (<, >) \left \langle \frac{a}{b} \right \rangle ab
Barras simples e dobres \left | \frac{a}{b} \right \vert \left \Vert \frac{c}{d} \right \| |ab|cd
Redondeo inferior e superior \left \lfloor \frac{a}{b} \right \rfloor \left \lceil \frac{c}{d} \right \rceil abcd
Barras inclinadas e invertidas \left / \frac{a}{b} \right \backslash /ab\
Frechas simples e dobres \left \uparrow \frac{a}{b} \right \downarrow \quad \left \Uparrow \frac{a}{b} \right \Downarrow \quad \left \updownarrow \frac{a}{b} \right \Updownarrow ababab
Os delimitadores poden mesturarse, sempre que cada \left vaia pechado por un \right \left [ 0,1 \right ) \quad \left \langle \psi \right | [0,1)
ψ|
Usa \left . y \right . se non queres que se amose un delimitador \left . \frac{A}{B} \right \} \to X AB}X
Tamaño dos delimitadores \big( \Big( \bigg( \Bigg( ... \Bigg] \bigg] \Big] \big] ((((...]]]]
\big\{ \Big\{ \bigg\{ \Bigg\{ ... \Bigg\rangle \bigg\rangle \Big\rangle \big\rangle {{{{...
\big\| \Big\| \bigg\| \Bigg\| ... \Bigg| \bigg| \Big| \big| ...||||
\big\lfloor \Big\lfloor \bigg\lfloor \Bigg\lfloor ... \Bigg\rceil \bigg\rceil \Big\rceil \big\rceil ...
\big\uparrow \Big\uparrow \bigg\uparrow \Bigg\uparrow ... \Bigg\Downarrow \bigg\Downarrow \Big\Downarrow \big\Downarrow ...

Espazado

Advírtase que TeX axusta case todo o espazado automaticamente, pero ás veces necesítase un control manual.

Característica Sintaxe Resultado
Espazo óctuple a \qquad b ab
Espazo cuádruplo a \quad b ab
Espazo de texto a\ b a b
Espazo de texto sen conversión PNG a \mbox{ } b a b
Espazo grande a\;b ab
Espazo medio a\>b (non soportado)
Espazo pequeno a\,b ab
Sen espazo ab ab
Espazo negativo a\!b ab

Aliñación co fluxo do texto normal

Debido ó estilo CSS por defecto

img.tex { vertical-align: middle; }

unha expresión en liña como NNexdx debería quedar ben.

Se se necesita aliñala de outra forma, usa <span style="vertical-align:-100%;"><math>...</math></span> e xoga co parámetro de vertical-align ata que obteñas o resultado desexado. Porén, o resultado final depende da configuración do navegador.

Forzar a xeración de imaxes PNG

Para forzar que a fórmula se amose como unha imaxe PNG, engade \, (espazo pequeno) ó final da fórmula (onde non será representado). Isto forzará a xeración do PNG se o usuario está no modo «HTML se é moi simple, se non PNG», pero non se está en «HTML se é posible, se non PNG» (sección «Como se amosan as fórmulas» das preferencias de usuario).

Tamén podes usar \,\! (espazo pequeno e espazo negativo, que se cancelan) en calquera lugar dentro das etiquetas <math>...</math>. Isto si forza a xeración do PNG mesmo se o usuario está no modo «HTML se é posible, se non PNG», a diferenza de \,.

Isto pode ser de utilidade para obrigar a xeración de fórmulas nunha demostración consitente, por exemplo, ou para corrixir fórmulas que se amosan incorrectamente en HTML (nun momento dado, a^{2+2} se xeraba cun subliñado sobrante), ou para demostrar como algo se ve en PNG cando normalmente se amosaría como HTML (como nos exemplos anteriores).

Por exemplo:

Sintaxe Tras procesar
a^{c+2} ac+2
a^{c+2} \, ac+2
a^{\,\!c+2} ac+2
a^{b^{c+2}} abc+2Mal coa opción «HTML se é posible, se non PNG»!)
a^{b^{c+2}} \, abc+2Mal coa opción «HTML se é posible, se non PNG»!)
a^{b^{c+2}} \,\! abc+2Ben en todos os casos»!)
a^{b^{c+2}}\approx 5 abc+25 (debido a \approx, non se necesita \,\!)
a^{b^{\,\!c+2}} abc+2
\int_{-N}^{N} e^x\, dx NNexdx
\int_{-N}^{N} e^x\, dx \, NNexdx
\int_{-N}^{N} e^x\, dx \,\! NNexdx

Isto probouse coa maioría das fórmulas desta páxina, e parece funcionar perfectamente.

Pode que queras incluír un comentario no código HTML para que outros usuarios non «corrixan» a fórmula quitándoo:

<!-- \,\! é para obrigar a que a fórmula se amose como PNG en vez de como HTML. Por favor non o borres. -->

Exemplos

  • 53x=32x
  • (3x)×(23x)=(3x)×(32x)
  • 2=(3x)×(32x)
  • 2=((3x)×32x)
  • 2=(93x2x)
  • 2×(2x)=(2x)×(93x2x)
  • 2×(2x)=(2x)×(93x)2x
  • 2×(2x)=93x
  • 42x=93x
  • 2x+3x=94
  • x=5

Véxase tamén

Ligazóns externas (en castelán)

Ligazóns externas (en inglés)

Ligazóns externas (en xaponés)

Modelo:Volver á axuda